آشنایی با جرم سرقت و انواع آن

سرقت عملی مجرمانه و غیرقانونی است که قانونگذار در ماده 256 قانون مجازات اسلامی جرم سرقت را تعریف کرده است. بر طبق قانون مجازات اسلامی ربودن مال دیگری جرم سرقت است و در قانون برای آن مجازات تعیین شده است. جرم سرقت باید دارای سه عنصر قانونی، مادی و معنوی جرم باشد تا شکل گیرد. بنابراین بهتر است در پرونده‌های سرقت از وکالت و مشاوره وکیل متخصص امور کیفری بهرمند شوید تا بتوانید به عنوان متهم یا شاکی از خود دفاع کنید. در این مقاله در مورد جرم سرقت، شرایط تحقق جرم سرقت و مجازات جرم سرقت توضیح خواهیم داد.

سرقت به چه معناست؟

سرقت به معنای ربودن مالی از غیر است که بدون رضایت صاحب آن، به صورت پنهانی و مخفیانه انجام می‌گیرد. جرم سرقت نیز همانند جرم‌های دیگر دارای 3 عنصر قانونی، روانی و مادی است.

ارکان جرم سرقت

عنصر مادی: عنصر مادی همان رفتار مجرمانه‌ای است که از فرد سر می‌زند. شامل ربودن‌های پنهانی، کیف قاپی و … می‌شود.

عنصر معنوی: عنصر معنوی همان قصد و نیتی است که منجر به سرقت می‌گردد. به این معنی که سارق با نیت و علم اینکه مال برای دیگری است، قصد سرقت می‌کند.

عنصر قانونی: قانون‌ مدنی و شرعی است که توسط قانونگذار تعریف شده است و زمانیکه سرقتی شکل می‌گیرد، با توجه به قوانین تعیین شده جرم محاسبه می‌شود.

انواع سرقت در قانون

از نظر قانون مدنی و شرعی سرقت به دو نوع حدی و تعزیری تقسیم بندی می‌شود.

سرقت حدی

سرقتی است که توسط شرع تعیین شده و مجازات آن حد است. یعنی بالاترین مجازات در نظر گرفته می‌شود. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سرقت حدی این است که به هیچ عنوان قانونگذار نمی‌تواند آن را تغییر دهد. حتی مشمول عفو رهبری نیز نمی‌شود. با توجه به اینکه سرقت حدی بالاترین مجازات را دارد، شرایط 14 گانه‌ای برای آن تعریف شده است تا عدالت به صورت کامل برقرار شود.

شرایط تحقق جرم سرقت حدی در قانون

• شی ربوده شده حتما مال منقول باشد.
• مال در جایی که عرفا حرز و مانع از سرقت باشد، قرار داشته باشد.
• سارق حرز را بشکند و مال را بردارد.
• سارق باید مال را از حرز خارج کند.
• سرقت و هتک حرز مخفیانه انجام شود.
• سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد.
• ارزش مال خارج شده از حرز باید دارای ارزشی معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک یا حدود یک گرم طلا باشد.
• مال سرقتی شامل اموال دولتی، عمومی، وقف عام یا وقف عام نباشد.
• سرقت در زمان قحطی انجام نشده باشد.
• مالک مال سرقتی، از سارق شکایت کند.
• مالک مال سرقتی قبل از اثبات سرقت، سارق را نبخشد.
• قبل از اثبات سرقت، مالک مال سرقت شده را تحت ید خود قرار نداده باشد. خواه از طریق صلح یا خرید و فروش.
• سارق قبل از اثبات جرم، مال سرقت شده را به مالکیت خود در نیاورد.
• مال سرقت شده در زمره اموال مغصوب یا اموال سرقت شده قرار نگیرد.

سرقت تعزیری

هر گاه سرقت انجام شده حدی نباشد، آن را تعزیری می‌نامند. در واقع این ساده‌ترین تعریفی است که از سرقت تعزیری می‌تواند ارائه داد. مجازات حد تعزیری از سه ماه و دو روز تا دو سال به همراه 74 ضربه شلاق تعیین شده است. این نوع سرقت هم به دو گروه تقسیم بندی می‌شود.

انواع سرقت تعزیری

سرقت تعزیری ساده: اگر مال ربوده شده زیر 20 میلیون تومان ارزش داشته باشد، سارق سابقه نداشته باشد و همچنین شاکی هم رضایت دهد، جرم وی بخشیده می‌شود و مجازات نمی‌شود.

سرقت تعزیری مشدد: سرقتی است که در شرایط خاص رخ داده است. برای مثال تعداد بالای سارقین، سرقت در مکان و زمان خاص، سرقت مسلحانه،در واقع این موارد باعث تشدید جرم می‌شوند.

شرایط تحقق جرم سرقت تعزیری

• سرقت در شب انجام شده باشد.
• سارقین دو نفر یا بیشتر باشند.
• یک یا چند نفر از سارقین سلاح گرم یا سرد همراه داشته باشند. خواه ظاهر باشد یا مخفی.همچنین سلاح استفاده شده باید واقعی باشد.
• سارقین از دیوار بالا رفته و حرز را شکسته باشند. یا اینکه از کلید ساختگی استفاده کنند. سارقین با لباس و عنوان مستخدم دولتی و معرفی خود به عنوان مامور دولتی اقدام به سرقت کرده باشد و این سرقت در محل سکونت صورت گرفته باشد.
• سرقت همراه با آزار و اذیت باشد.

سرقت مسلحانه و جرم آن

 بر طبق قانون 654 قانون مجازات اسلامی، اگر سرقت در شب رخ دهد و سارقین بیشتر از دو نفر باشند و حداقل یکی از آنها مسلح باشد. این نوع سرقت را مسلحانه گویند. جرم این سرقت حبس 5 تا 15 و 74 ضربه شلاق است. اگر سرقت با جراحت و آزار و اذیت همراه باشد، سارق به حداکثر مجازات و شلاق محکوم می‌شود.

سرقت کیف قاپی و جیب‌بری

طبق قانون 657 مجازات اسلامی، جرم این نوع سرقت از 1 تا 5 سال حبس و 74 ضربه شلاق است.

 جرم سرقت و کلاهبرداری

در صورتی که مالی دزدیده شود و توسط سارق فروخته شود، دو جرم صورت گرفته است. یکی سرقت و دیگری کلاهبرداری، زیرا فروش مال دزدی کلاهبرداری محسوب شده و برای هر یک جداگانه مجازات تعیین می‌شود.

مجازات جرم سرقت در قانون

بر طبق ماده 661 قانون مجازات اسلامی، مجازات جرم سرقت ساده حبس از 3 ماه و یک روز تا دو سال و 74 ضربه شلاق تعیین شده است. اما بر طبق ماده 661 قانون جدید کاهش مجازات‌ها، مجازات سرقت کاهش یافته و حبس از یک ماه و نیم الی یک سال تعیین شده است و مجازات شلاق تعزیری وجود دارد.

وکیل متخصص امور کیفری

از آنجایی که برای تحقق هر جرم باید 3 عنصر قانونی جرم شامل عنصر مادی، معنوی و قانونی وجود داشته باشد تا بتوان جرم را اثبات کرد در پرونده‌های کیفری مانند جرم سرقت به عنوان شاکی یا متهم بهترین اقدام مشاوره و وکالت وکیل متخصص امور کیفری است. سوالات حقوقی خود در مورد جرم سرقت، شرایط تحقق جرم سرقت و شرایط تخفیف مجازات سرقت را با وکلای متخصص گروه حقوقی عدل آرا مطرح کنید تا در تمام مراحل رسیدگی پرونده همراه شما باشند.