انواع شرکت ها و تعریف آنها بر اساس قانون تجارت ایران

قانون تجارت ایران انواع شرکت‌ها را تعریف و تقسیم‌بندی کرده است. این شرکت‌ها از نظر ساختار، اهداف، مسئولیت شرکا و نحوه اداره تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. در ادامه به معرفی انواع شرکت‌ها و تعریف آنها مطابق قانون تجارت ایران خواهیم پرداخت.

انواع شرکت

شرکت سهامی

تعریف:

طبق ماده ۱ لایحه اصلاحی قانون تجارت، شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن به سهام تقسیم می‌شود و مسئولیت صاحبان سهام محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است.

شرکت سهامی به دو نوع تقسیم می‌شود:

شرکت سهامی عام: بخشی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌شود. برای تأسیس، وجود حداقل ۵ سهامدار الزامی است.

شرکت سهامی خاص: تمام سرمایه شرکت در زمان تأسیس توسط مؤسسان تأمین می‌شود و تعداد سهامداران نباید کمتر از ۳ نفر باشد.

ویژگی‌ها:

سرمایه به سهام مساوی تقسیم می‌شود.

انتقال سهام نسبتاً آسان است.

تصمیم‌گیری در شرکت از طریق مجامع عمومی (موسس، عادی و فوق‌العاده) انجام می‌شود.

شرکت با مسئولیت محدود

تعریف:

بر اساس ماده ۹۴ قانون تجارت، شرکت با مسئولیت محدود شرکتی است که بین دو یا چند نفر برای امور تجاری تشکیل می‌شود و مسئولیت هر یک از شرکا محدود به میزان سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند.

ویژگی‌ها:

سرمایه به سهام تقسیم نمی‌شود.

مسئولیت شرکا محدود به آورده آنها در شرکت است.

انتقال سهم‌الشرکه به دیگران نیاز به رضایت سایر شرکا دارد.

شرکت تضامنی

تعریف:

طبق ماده ۱۱۶ قانون تجارت، شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر تشکیل می‌شود و مسئولیت شرکا در قبال بدهی‌های شرکت نامحدود و تضامنی است.

ویژگی‌ها:

شرکا در قبال دیون شرکت به‌طور نامحدود مسئول هستند.

استفاده از عبارت «شرکت تضامنی» و نام حداقل یکی از شرکا در اسم شرکت الزامی است.

انتقال سهم‌الشرکه به دیگران نیاز به رضایت تمام شرکا دارد.

شرکت نسبی

تعریف:

طبق ماده ۱۸۳ قانون تجارت، شرکت نسبی شرکتی است که برای امور تجاری بین دو یا چند نفر تشکیل می‌شود و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه‌ای است که در شرکت گذاشته‌اند.

ویژگی‌ها:

مسئولیت شرکا به میزان سهم آنها در سرمایه شرکت بستگی دارد.

نام شرکت باید شامل عبارت «شرکت نسبی» باشد.

برای انتقال سهم‌الشرکه رضایت سایر شرکا ضروری است.

شرکت مختلط غیر سهامی

تعریف:

طبق ماده ۱۴۱ قانون تجارت، شرکت مختلط غیر سهامی شرکتی است که بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود برای امور تجاری تشکیل می‌شود.

ویژگی‌ها:

شرکای ضامن مسئول بدهی‌های شرکت به‌طور نامحدود هستند.

شرکای با مسئولیت محدود تنها به میزان آورده خود در شرکت مسئول هستند.

مدیریت شرکت با شرکای ضامن است.

شرکت مختلط سهامی

تعریف:

بر اساس ماده ۱۶۲ قانون تجارت، شرکت مختلط سهامی شرکتی است که بین یک یا چند نفر شریک ضامن و یک یا چند نفر شریک سهامی تشکیل می‌شود. سرمایه آن به سهام تقسیم شده و شرکای سهامی فقط تا میزان سرمایه خود مسئول هستند.

ویژگی‌ها:

شرکای ضامن مسئول بدهی‌های شرکت به‌طور نامحدود هستند.

شرکای سهامی به میزان سهام خود مسئولیت دارند.

مدیریت با شرکای ضامن است.

شرکت تعاونی

تعریف:

طبق قانون شرکت‌های تعاونی، شرکت تعاونی شرکتی است که با هدف بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی اعضا و بر اساس همکاری متقابل تشکیل می‌شود.

ویژگی‌ها:

اعضای شرکت برای رفع نیازهای مشترک خود همکاری می‌کنند.

سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به اعضا تأمین می‌شود.

شرکت تعاونی به دو نوع «تولیدی» و «توزیعی» تقسیم می‌شود.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

بر اساس قانون تجارت، شرکت‌ها بر اساس مسئولیت شرکا، نحوه تأمین سرمایه و اهداف تشکیل، به انواع مختلفی تقسیم شده‌اند. هر یک از این شرکت‌ها ویژگی‌های خاص خود را دارند و مناسب برای فعالیت‌های تجاری خاصی هستند. آگاهی از این تعاریف و ویژگی‌ها به فعالان اقتصادی و حقوق‌دانان کمک می‌کند تا بهترین ساختار را برای کسب‌وکار خود انتخاب نمایند.