بهترین وکیل ارث چه ویژگی هایی دارد؟

وکیل ارث به عنوان وکیل دادگستری با تسلط بر قوانین و مقررات قانون ارث در زمینه دعاوی ارث به صورت تخصصی وکالت پرونده ها را برعهده دارد. قوانین و مقررات ارث پیچیدگی زیادی دارد که در بسیاری موارد باعث ایجاد اختلاف در بین وراث متوفی می شود. بنابراین مشاوره با وکیل متخصص ارث در تقسیم ترکه و درخواست گواهی انحصار وراثت اهمیت زیادی دارد. در این مقاله در مورد ارث، شرایط و موانع ارث، تقسیم ترکه، انحصار وراثت و وظایف وکیل ارث پرداخته شده است.

ارث به چه معناست

ارث به معنی اموال و ترکه شخص متوفی است که بعد از فوت وی باقی‌مانده است. ارث در اصطلاح حقوقی شامل انتقال قهری اموال و دارایی شخص متوفی به نزدیکان وی باتوجه‌به شرایط خاص تعیین شده در قانون است. در علم حقوق، شخصیت افراد با فوت، باعث قطع ارتباط با اموال و دارایی‌های وی است. دارایی‌های شخص متوفی شامل اموال و دیون متوفی است. بر اساس قانون مدنی، ارث یکی از اسباب تملک است و با فوت یک نفر، اموال و دارایی‌های وی به وراث انتقال می‌یابد. در حقوق ایران قواعد ارث بر مبنای فقه امامیه است. شرایط، موانع ارث، طبقات ارث و تقسیم ترکه در قانون مدنی مشخص شده است.

طبقات ارث در قانون مدنی

افراد در دو حالت سببی و نسبی از شخص متوفی ارث می‌برند. بر اساس ماده ۸۶۲ قانون مدنی، طبقات ارث سه دسته هستند. با وجود وراث در طبقه بالاتر، وراث طبقه پایین‌تر ارث نمی‌برند. همچنین وراث در هر طبقه شامل وراث درجه اول و دوم هستند که با وجود وراث درجه اول در هر طبقه، وراث درجه دوم در همان طبقه ارث به آنها تعلق نمی‌گیرد.

ارث در طبقه اول

طبقه اول ارث شامل پدر و مادر، فرزندان و نوه‌های متوفی و همسر وی است. هر طبقه از وارثان از درجه اول و دوم تشکیل شده است که وراث درجه اول نسبت به وراث درجه دوم در همان طبقه اولویت دارند. پدر، مادر و فرزندان متوفی، وراث درجه اول و نوه‌های متوفی وراث درجه دوم هستند. درصورتی‌که وراث درجه اول در طبقه اول وجود نداشته باشند، ترکه متوفی بین وراث درجه دوم همان طبقه بر اساس قانون قابل‌تقسیم است.

سهم‌الارث طبقه اول

• در فرض وجود همه وراث در طبقه اول، ارث بین آنها تقسیم می‌شود.
• مادر شخص متوفی باتوجه‌به داشتن یا نداشتن فرزند متوفی، یک‌سوم تا یک‌ششم ارث می‌برد.
• درصورتی‌که متوفی دارای پدر، مادر، یک دختر یا پسر است، یک‌ششم به پدر و مادر و سه ششم سهم‌الارث به یک دختر یا یک پسر وی می‌رسد.
• درصورتی‌که شخص متوفی دارای پدر، مادر، پسر و دختر است، سهم‌الارث مادر و پدر هرکدام یک‌ششم و بقیه اموال بر اساس قانون بین دختر و پسر قابل‌تقسیم است.
• درصورتی‌که متوفی دارای همسر است، در طبقه اول وراث قرار می‌گیرد. زوجه اگر فرزند داشته باشد، یک‌هشتم و درصورتی‌که فرزند نداشته باشد، یک‌چهارم از اموال همسر ارث می‌برد. سهم‌الارث شوهر با داشتن فرزند یک‌چهارم و درصورتی‌که فرزند نداشته باشد، یک‌دوم از اموال همسر متوفی است.

 ارث در طبقه دوم

پدر و مادر، خواهر، برادر و فرزندان آنها در طبقه دوم ارث قرار دارند. وراث درجه اول در طبقه دوم شامل پدر، مادر، خواهر و برادر شخص متوفی و درجه دوم فرزندان خواهر و برادر هستند. درصورتی‌که وراث درجه اول در هر طبقه وجود داشته باشند به وراث درجه دوم در همان طبقه ارثی تعلق نمی‌گیرد.

سهم‌الارث طبقه دوم

میزان سهم‌الارث در طبقه دوم باتوجه‌به نسبت دور و نزدیک با شخص متوفی متغیر است. درصورتی‌که متوفی، پدربزرگ، مادربزرگ، خواهر و برادر دارد، ارث به این افراد تعلق می‌گیرد. سهم‌الارث پدربزرگ پدری به‌اندازه دوبرابر سهم‌الارث مادربزرگ پدری است و سهم‌الارث پدربزرگ و مادربزرگ مادری مساوی است. همچنین درصورتی‌که پدر و مادر، خواهر و برادر از هر دو سمت وجود داشته باشد، سهم‌الارث همه آنها مساوی است.

ارث در طبقه سوم

وراث طبقه سوم شامل عمو، دایی، خاله و عمه و فرزندان آنها هستند. وراث درجه اول در این طبقه عمه، عمو، خاله و دایی و درجه دوم فرزندان آنها هستند. درصورتی‌که افراد در طبقه اول و دوم ارث وجود داشته باشد، به وراث طبقه سوم تعلق نمی‌گیرد.

سهم‌الارث طبقه سوم

درصورتی‌که وراث شخص متوفی فقط عمه، عمو، خاله و دایی وجود داشته باشند، ارث به آنها تعلق می‌گیرد. وراث درجه اول به یک اندازه ارث می‌برند. اگر شخص متوفی چند عمو، عمه، خاله و دایی داشته باشد، سهم‌الارث همه آنها مساوی است.

میزان سهم‌الارث ارث همسر

سهم‌الارث همسر متوفی در هر شرایطی وجود دارد. زیرا با وجود هر طبقه از ارث، به همسر متوفی ارث تعلق می‌گیرد. درصورتی‌که زن فرزند داشته باشد، سهم‌الارث وی یک‌هشتم و اگر فرزند نداشته باشد، یک‌چهارم سهم‌الارث وی است. درصورتی‌که تنها وارث مرد، همسر وی باشد، سهم‌الارث زن یک‌چهارم اموال شوهر است و بقیه اموال مرد، به‌عنوان اموال بی‌وارث است. اگر مرد چند همسر داشته باشد، باتوجه‌به داشتن فرزند یا نداشتن فرزند، یک‌هشتم یا یک‌چهارم سهم‌الارث بین همسران مساوی تقسیم می‌شود.

میزان سهم‌الارث شوهر

مرد نیز مانند زن با وجود هر طبقه از وراث به‌عنوان شوهر متوفی، ارث به وی تعلق می‌گیرد. سهم‌الارث شوهر اگر فرزند داشته باشد، یک‌چهارم از اموال همسر و اگر فرزند نداشته باشد، یک‌دوم سهم‌الارث وی است. همچنین اگر زن به‌غیراز شوهر هیچ وارثی نداشته باشد، تمام اموال به شوهر وی تعلق می‌گیرد.

شرایط تحقق ارث

قانون‌گذار در ماده 875 تا 885  شرایط و موانع ارث را به شرح ذیل تعیین کرده است:

• اولین شرط تحقق ارث، زنده‌بودن وارث در زمان فوت شخص متوفی است. همچنین جنین زمانی ارث به وی تعلق می‌گیرد که در زمان فوت شخص متوفی نطفه منعقد شده و نوزاد زنده متولد شود، هر چند بعد از دنیا آمدن بمیرد.
• وجود ترکه و اموال از متوفی
• وجود وارث در زمان فوت شخص متوفی

موانع تحقق ارث

شرایط و موانع تحقق ارث از ماده 880 تا 885 قانون مدنی به شرح ذیل بیان شده است:

• درصورتی‌که متوفی توسط وراث خود به قتل برسد، به وارث قاتل از ترکه متوفی ارثی تعلق نمی‌گیرد. اما اگر قتل عمدی نباشد و در مقام دفاع اتفاق افتاده است، وارث قاتل، ارث می‌برد.
• وارث کافر از شخص متوفی مسلمان ارث نمی‌برد. اما مسلمان از متوفی کافر ارث می‌برد و در بین وراث متوفی، فقط وارث مسلمان کل ارث به وی تعلق می‌گیرد و از این نظر که وارث مسلمان در کدام طبقه ارث قرار دارد، تفاوتی وجود ندارد.
• اگر مرد به همسر خود نسبت زنا دهد و فرزند خود را منع کند، زن و مرد بر هم حرام و از هم ارث نمی‌برند. همچنین فرزند آنها از پدر و پدربزرگ خود ارث نمی‌برند و تنها از مادر و خانواده مادری ارث به فرزند تعلق می‌گیرد.
• به فرزند زنازاده ارث تعلق نمی‌گیرد.

تقسیم ترکه

ترکه متوفی شامل کلیه اموال، دارایی، بدهی و تعهدات شخص متوفی است. درصورتی‌که متوفی دیون و تعهدات مالی نداشته باشد، اموال و دارایی‌های وی بعد از فوت به شکل قهری به وارثان انتقال می‌یابد. نحوه انتقال ترکه متوفی به وراث شامل قبول مطلق ترکه، قبول مشروط ترکه و رد ترکه است. در قبول مطلق ترکه، وراث متوفی کلیه اموال و دیون متوفی را بدون تحریر ترکه قبول می‌کنند و در قبول مشروط ترکه، وراث با انجام تحریر ترکه و مشخص‌کردن اموال و دیون متوفی، ترکه را قبول می‌کنند. اما در رد ترکه، وراث کلیه اموال و دارایی متوفی را رد می‌کنند و وراث نمی‌توانند فقط مطالبات و دارایی متوفی را بدون پذیرش دیون وی قبول کنند.

تحریر ترکه

تحریر ترکه شامل مشخص‌کردن اموال و دارایی‌های منقول و غیرمنقول، دیون و مطالبات شخص متوفی است؛ بنابراین وراث می‌توانند درخواست تحریر ترکه را در مرجع قضایی صالح مطرح کنند.

گواهی انحصاروراثت

گواهی انحصاروراثت، فرم رسمی و حقوقی است که مشخصات وارثین شخص متوفی و میزان سهم‌الارث هر یک در آن مشخص می‌شود. باتوجه‌به تصویب کمیسیون تلفیق برنامه هفتم، گواهی انحصاروراثت بعد از فوت شخص بدون درخواست وارثان و ذی‌نفعان صادر و برای آنها ارسال می‌شود. مدت‌زمان ثبت فوت شخص و ارسال گواهی انحصاروراثت، بیست روز است. اطلاعات شخص متوفی باید بعد از صدور به سازمان ثبت‌اسناد و املاک، سازمان امور مالیاتی، نیروی انتظامی و سازمان بورس ارسال شود.

مدارک صدور گواهی انحصاروراثت

مدارک لازم برای گواهی انحصاروراثت به شرح ذیل است:

• گواهی فوت شخص
• کارت ملی و شناسنامه شخص متوفی
• کارت ملی و شناسنامه وارثان شخص متوفی
• استشهادیه
• گواهی مالیاتی
• وصیت‌نامه شخص متوفی

دعاوی مربوط به وراث

مهم‌ترین دعاوی مربوط به وراث شامل موارد ذیل است:

• دعاوی بین وارثان شخص متوفی
• دعاوی بستانکاران متوفی
• دعاوی مربوط به موصی له یا وصی متوفی

مرجع صالح رسیدگی به دعاوی ارث

بر اساس ماده 20 قانون آیین دادرسی مدنی، مرجع صالح رسیدگی به دعاوی مربوط به ترکه شخص متوفی تا قبل از تقسیم ترکه، حتی اگر دعاوی مربوط به خواسته دین یا وصیت متوفی باشد، محل آخرین اقامتگاه متوفی است. در صورتیکه محل اقامتگاه شخص متوفی معلوم نباشد، مرجع صالح رسیدگی به دعاوی مربوط به ترکه متوفی، آخرین محل سکونت وی در ایران است.

وظایف وکیل ارث عدل آرا

• مشاوره و قبول وکالت در دعاوی ارث و تقسیم ترکه
• دریافت گواهی انحصاروراثت
• جلوگیری از تضییع سهم‌الارث ورثه
• تهیه و تنظیم قراردادها در تقسیم ترکه

وکیل متخصص ارث عدل آرا

باتوجه‌به مطالبی که در مورد ارث، شرایط و موانع ارث و تقسیم ترکه بیان شد، قبل از هر اقدام برای طرح دعاوی ارث از مشاوره و وکالت وکیل متخصص ارث بهره‌مند شوید. سؤالات حقوقی خود در مورد ارث، تقسیم ترکه و گواهی انحصاروراثت را با وکلای متخصص گروه حقوقی عدل آرا مطرح کنید تا با بررسی مدارک و مستندات پرونده، راهنمایی لازم را دریافت کنید.