راهنمای صفر تا صد استفاده از چک صیاد

چک صیادی چیست؟

چک‌هایی به رنگ بنفش که صدور و پرداخت آن منوط به ثبت اطلاعات چک در سامانه صدور یکپارچه الکترونیک دسته چک (صیاد) می باشد و سمت چپ و پایین روی آن عبارت «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد می باشد» درج شده است که بدون ثبت در سامانه کارسازی نمی شوند.

ابعاد و مشخصات چک صیاد

• اندازه چک 85*170 میلیمتر
• طرح زمینه رو و پشت چک در دو رنگ سبز و قرمز
• نوشته ریز I.R.IRAN  روی چک به رنگ سبز و پشت چک به رنگ قرمز
• چاپ نامرئی I.R.IRAN در کادر تاریخ و کادر ریال در دو رنگ سبز و قرمز به صورت سینوسی
• لوگوی آبی رنگ چکاوک در پایین کادر ریال روی چک
• لوگوی نامرئی چکاوک
• دو ستاره در وسط چک در دو رنگ نامرئی سبز و قرمز
• شماره سریال مرکب مشکی در زیر نور ماوراء بنفش به رنگ سبز یشمی دیده می شود

ثبت و دریافت چک صیادی

ثبت چک صیادی به محض صادر شدن تکلیفی قانونی است که بر عهده صادر کننده و دریافت کننده چک قرار داده شده و از اهمیت بسیار بالای برخوردار است، چراکه اگر اطلاعات صادر کننده و دارنده چک در سامانه صیاد ثبت نشود عملاً چک اعتبار تجاری ندارد و امتیازات ویژه در جهت مطالبه و وصول آن غیر قابل اجرا خواهد بود

انتقال چک صیادی

انتقال چک زمانی است که شخصی چکی را که در اختیار دارد به دیگری منتقل  یا واگذار کند تا او بتواند چک را به بانک ارائه دهد و مبلغ آن را دریافت کند. در چک های قدیمی این کار با امضای پشت چک انجام میشد اما در چک های صیادی امضای پشت چک دیگر اعتبار ندارد و تنها انتقال از طریق سامانه صیاد معتبر است، به عبارت دیگر زمانی که چک به بانک داده می شود سیستم بانکی کشور شخصی که نام و مشخصات او در سامانه صیاد به عنوان دارنده چک ثبت شده را مالک چک می داند و مبلغ چک را به او پرداخت می کند و به امضای پشت چک اهمیتی نمی دهد

نحوه انتقال چک صیادی به شخص دیگر

برای انتقال صحیح و قانونی چک صیادی باید مراحل زیر را طی کنید

• ورود به سامانه صیاد
• وارد نمودن شناسه یکتا(کد شانزده رقمی بالای سمت راست روی چک)
• ثبت کد ملی شخصی که چک به او واگذار می شود
• تایید واگذاری و انتقال چک در سامانه صیاد توسط شخص انتقال گیرنده

نحوه انتقال چک صیادی در آپ

برای انجام مراحل واگذاری چک هر کدام از انتقال دهنده و کسی که چک به او واگذار می شود می توانند علاوه بر وارد شدن در سامانه صیاد مربوط به بانک خودشان که در وبسایت های بانک های کشور وجود دارد با استفاده از برنامه های پرداخت اینترنتی یا اینترنت بانک یا موبایل بانک مراحل انتقال و تایید انتقال چک را انجام دهند

به خاطر داشته باشید که برای استفاده از این قابلیت در بستر موبایل بانک یا برنامه هایی مثل آپ سیم کارت باید به نام خودتان باشد

ثبت نکردن چک صیادی

بر اساس قوانین چک صیاد صدور و پرداخت چک های جدید یا همان چک صیادی تنها در صورتی که اطلاعات صادر کننده و دریافت کننده و مبلغ و شناسه یکتای چک در سامانه ثبت شده باشد امکان پذیر است. به عبارت دیگر اگر چک صیادی در سامانه ثبت نشده باشد و شخص دارنده برای دریافت مبلغ آن به بانک مراجعه کند، بانک چک صیادی ثبت نشده را پرداخت نمی کند.

آیا چک بدون ثبت اعتبار دارد؟

جواب این سوال منفی است، چک نوعی حواله است که بانک مبلغی را به دارنده قانونی آن پرداخت می کند و همانطور که اشاره شد چک صیاد فقط در صورت ثبت در سامانه بر اساس قانون و سیستم بانکی چک محسوب می شود و عملاً چک ثبت نشده از این نظر اعتبار ندارد

چک ثبت نشده چه حکمی دارد؟

چک سندی تجاری است و به منظور سرعت بخشیدن و آسان نمودن گردش و رد و بدل نمودن پول طراحی شده، و در چک های صیادی جدید تمام این قابلیت ها در صورت عدم ثبت چک غیر قابل اجرا خواهد بود، به عبارت دیگر چک ثبت نشده از نظر قانون دیگر سند تجاری نیست و نمی توان از مزایای پیش بینی شده در قانون برای وصول و مطالبه آن بهره مند شد بلکه تنها یک تعهد عادی است، و مانند یک قرارداد معمولی است که شخصی تعهدی را به دیگری در آن بر عهده می گیرد

برگشت زدن چک های جدید ثبت نشده و شکایت کیفری از چک ثبت نشده

از آنجاییکه چک صیادی ثبت نشده از نظر بانک چک محسوب نمی شود و سند عادی تلقی می شود و برگشت زدن، قابلیتی است که فقط برای چک در نظر گرفته شده چک ثبت نشده را نمی توان برگشت زد چون بانک اصلاً آن را نمی پذیرد

علاوه بر این چون مرحله اول برای شکایت کیفری چک گرفتن گواهی عدم پرداخت(برگشتی چک) از بانک است در نهایت امکان شکایت کیفری از چک ثبت نشده نیز وجود ندارد و فقط می توان آن را از مراجع حقوقی به عنوان یک سند تعهد مالی عادی مطالبه نمود

شکایت کیفری چک

چک برگشتی کیفری را در صورت رعایت شرایط زیر می توان پیگیری کرد و محکوم شدن صادر کننده به پرداخت مبلغ آن به علاوه مجازات کیفری چک برگشتی از دادگاه درخواست نمود

1. چک سفید امضاء نباشد و تاریخ داشته باشد
2. در متن روی چک شرطی برای پرداخت قید نشده باشد
3. در متن روی چک «بابت ضمانت» نوشته نشده باشد
4. ظرف مدت 6 ماه از تاریخ روی چک به بانک مراجعه شود و برگشتی چک صادر شود
5. ظرف مدت 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت(برگشتی چک) شکایت کیفری مطرح شود

مجازات کیفری چک برگشتی

مجازات کیفری چک برگشتی و مدت زمان زندان برای چک برگشتی(چک پرداخت نشدنی) به ترتیب زیر است

((مدت زمان زندان برای چک برگشتی))

• چکهای تا مبلغ ده میلیون ریال : حداکثر شش ماه زندان
• چکهای با مبلغ ده تا پنجاه میلیون ریال : از شش ماه تا یک سال زندان
• چکهای بالای پنجاه میلیون ریال : یک تا دو سال زندان+ممنوعیت از داشتن دسته چک به مدت دو سال