وکیل جرایم پزشکی کیست؟

وکیل جرایم پزشکی، وکیلی است که با تسلط بر قوانین و مقررات پزشکی، وکالت پرونده های تخلفات و جرایم پزشکی را برعهده می گیرد. در بسیاری موارد به دلیل قصور پزشک در درمان بیمار، تخلفات و جرایمی ارتکاب می یابد که باید در مرجع صالح به آن رسیدگی شود. در این مقاله در مورد جرایم پزشکی و وظایف وکیل جرایم پزشکی پرداخته شده است.

جرایم پزشکی

تقصیر به معنی خودداری از انجام کاری است و شخص با آگاهی و علم عملی را انجام نمی‌دهد؛ بنابراین در مواردی که قصور پزشکی باهدف و نیت انجام شود، جرم پزشکی ارتکاب یافته است. جرایم پزشکی به‌عنوان جرایم کیفری در قانون برای مرتکبین آن مجازات تعیین شده است.

انواع جرایم پزشکی

جرایم پزشکی شامل موارد ذیل است:

• افشای اسرار پزشکی بیمار
• صدور گواهی پزشکی غیرواقعی
• صدمه به بیمار در جریان معالجه
• سقط‌جنین غیرقانونی
• همکاری با بیمار در خودکشی
• تشکیل مؤسسه پزشکی بدون مجوز

افشای اطلاعات پزشکی بیمار

افشای اطلاعات پزشکی بیمار توسط پزشک در قانون جرم‌انگاری شده است. بر اساس ماده 648 قانون مجازات اسلامی، افشای اطلاعات پزشکی بیمار جرم است و در صورتی که اطلاعات پزشکی بیمار توسط پزشک افشا شود، به مجازات حبس از سه ماه و یک روز تا یک سال محکوم می شود. در این حالت قصور پزشکی رخ داده و پزشک با علم و آگاهی اسرار بیمار را افشا کرده است.

صدور گواهی پزشکی غیرواقعی

صدور گواهی پزشکی غیرواقعی توسط پزشک جرم است. درصورتی‌که پزشک برای معافیت از سربازی شخص برای ادارات رسمی، نظامی و قضایی گواهی پزشکی غیرواقعی صادر کند، به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال یا پرداخت جریمه نقدی از سه میلیون ریال تا دوازده میلیون ریال محکوم می‌شود. درصورتی‌که پزشک در قبال صدور گواهی پزشکی خلاف واقع، وجهی دریافت کند، به مجازات ضبط مبلغ و مجازات شخص رشوه گیرنده محکوم می‌شود

صدمه و تلف بیمار توسط پزشک

بر اساس ماده 495 قانون مجازات اسلامی در صورتی که پزشک در انجام معالجه بیمار باعث ایجاد تلف و صدمه بدنی شود، ضامن دیه است، مگر اینکه ثابت کند، عمل انجام شده بر اساس موازین فنی و پزشکی صورت گرفته است. همچنین بر اساس ماده 496  قانون مجازات اسلامی در مواردی که پزشک دستور معالجه بیمار را به پرستار و مریض صادر کند، مسئول هرگونه تلف و صدمه بدنی به بیمار است.

سقط غیرقانونی جنین توسط پزشک

بر اساس ماده 624 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات در صورتی که پزشک، ماما یا داروفروش وسایل سقط غیرقانونی جنین را فراهم کنند یا در سقط جنین مباشرت کنند، به مجازات حبس از دو تا پنج سال محکوم می شوند. همچنین باید دیه سقط جنین را با توجه به قانون پرداخت کنند.

خودکشی بیمار با همکاری پزشک

کمک به خودکشی شخص بیمار جرم است. درصورتی‌که پزشک در خودکشی بیمار به وی کمک کند، جرم ارتکاب یافته است.

جرایم پزشکی در صورت فوت بیمار

درصورتی‌که بیمار به دلیل قصور و کوتاهی عمداً و با علم پزشک در معالجه، فوت کند، پزشک به مجازات حبس، تعلیق یا ابطال پروانه پزشکی و پرداخت دیه  محکوم می‌شود.

تشکیل مؤسسه پزشکی بدون مجوز قانونی

در ماده یک قانون امور پزشکی و دارویی بیان شده است که  تشکیل هر مؤسسه پزشکی مانند مطب، بیمارستان، تیمارستان، زایشگاه، آزمایشگاه، مؤسسه فیزیوتراپی، داروخانه، درمانگاه و بخش تزریقات و پانسمان باید با اخذ پروانه مخصوص از وزارت بهداشت انجام شود. بر اساس ماه سه قانون امور پزشکی و دارویی، درصورتی‌که اشخاص بدون اخذ پروانه رسمی از وزارت بهداشت، به حرفه پزشکی، داروسازی و دندانپزشکی اشتغال یابند یا پروانه رسمی خود را به شخص دیگری انتقال داده یا توسط شخص دیگر مورداستفاده قرار گیرد، محل کار وی توسط وزارت بهداشت تعطیل و به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال و جریمه نقدی از پنج میلیون تا پنجاه میلیون ریال محکوم می‌شوند.

شرایط احراز جرایم پزشکی

بر اساس قانون اساسی، پزشک نباید مرتکب کوتاهی و غفلت در انجام معالجه بیماران شود؛ بنابراین درصورتی‌که شخصی مدعی قصور پزشکی توسط پزشک معالج خود است، باید با ادله و مدارک قوی ادعای خود را اثبات کند. شرایط احراز جرایم پزشکی توسط کمیسیون پزشکی بررسی می‌شود.

مصادیق جرایم پزشکی

مصادیق جرایم پزشکی در سه حوزه تقسیم و شامل موارد ذیل است:

• جرایم و تخلفات پزشکی توسط پزشک در معالجه بیمار
• جرایم و تخلفات مربوط به امور دارویی
• جرایم و تخلفات پزشکی در امور قضایی

نحوه تشخیص جرایم پزشکی

در جرایم پزشکی باید خطا و رفتار ارتکابی منجر به جرم پزشک توسط مرجع صالح رسیدگی به جرایم پزشکی بررسی شود. میزان مجازات پزشک باتوجه‌به خطا و تقصیر پزشکی که عمداً یا با علم و آگاهی صورت‌گرفته باید توسط مرجع صالح تعیین شود. در جرایم پزشکی، مجازات پزشک شامل حبس، جریمه نقدی و در مواردی پرداخت دیه کامل است. برای رسیدگی به جرم پزشکی باید شاکی خصوصی وجود داشته باشد. قصور پزشکی باید با نظر کارشناس توسط سازمان پزشکی قانونی یا سازمان نظام‌پزشکی باتوجه‌به نوع جرم مشخص شود.

تفاوت قصور و تقصیر پزشکی

در تقصیر پزشکی، پزشک در معالجه بیمار با علم و آگاهی کوتاهی و غفلت کرده و در واقع جرایم پزشکی ارتکاب یافته است. اما در قصور پزشکی، پزشک در معالجه بیمار کوتاهی و غفلت عمداً و با علم و آگاهی انجام نداده و در واقع اشتباه غیرعمد صورت‌گرفته است.

قصور پزشکی در صورت فوت بیمار

در بعضی موارد به دلیل قصور پزشک، بیمار فوت می‌کند. نزدیکان بیمار می‌توانند از پزشک شکایت کنند. بعد از بررسی پرونده پزشکی بیمار در پزشکی قانونی و کمیسیون پزشکی، نظر کارشناسی به دادگاه ارائه می‌شود. دادگاه باتوجه‌به نظر کارشناسی و میزان قصور پزشک در فوت بیمار رأی صادر می‌کند. درصورتی‌که قصور پزشکی باعث فوت بیمار شود، دیه کامل باید توسط پزشک پرداخت شود. این کمترین حد مجازات برای پزشک است.

بی‌احتیاطی و بی‌مبالاتی پزشک

هرگونه تخلف در حوزه جرایم پزشکی، دارویی و مواد غذایی در قانون برای آن مجازات تعیین شده است. قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی سال 1392 بی احتیاطی و بی مبالاتی پزشک را از مصادیق تقصیر پزشکی و خطای کیفری بیان کرده است. همچنین نداشتن مهارت و عدم رعایت مقررات دولتی از مصادیق بی مبالاتی و بی احتیاطی توسط پزشک است و پزشک براساس قانون مسئولیت مدنی، باید صدمه و تلف بدنی بیمار را جبران کند.

مرجع صالح رسیدگی به تخلفات انتظامی پزشکان

درصورتی‌که جرم پزشکی شامل تخلفات پزشکی است، مرجع صالح رسیدگی سازمان نظام‌پزشکی است. باتوجه‌به نوع جرم و تخلف پزشکی برای پزشک متخلف یکی از مجازات‌های درج و توبیخ کتبی در پرونده، تعلیق پروانه در مدت محدود، منع اشتغال به حرفه پزشکی و ابطال پروانه پزشکی و پروانه مطب محکوم می‌شود. در بعضی موارد پزشک به مجازات جبران خسارت به بیمار و پرداخت دیه باتوجه‌به میزان صدمه و تلف بدنی محکوم می‌شود.

محاسبه دیه در جرایم پزشکی

درصورتی‌که پزشک به مجازات پرداخت دیه نیز محکوم شود، کمیسیون پزشکی میزان دیه را باتوجه‌به صدمه و تلف بدنی بیمار تعیین می‌کند؛ بنابراین در تعیین دیه بیمار، میزان قصور پزشکی مؤثر است. درصورتی‌که شکایت از پزشک در مرجع قضایی صالح مطرح شود، دادگاه باتوجه‌به نظر پزشکی قانونی و کمیسیون پزشکی میزان دیه را تعیین می‌کند.

موارد معافیت پزشک در جرایم پزشکی

در قانون مجازات اسلامی برای جرایم پزشکی مجازات تعیین شده است. باتوجه‌به ماده 185 قانون مجازات اسلامی، هر نوع فعالیت جراحی و طبی پزشک که براساس موازین فنی، علمی و نظامات دولتی با رضایت بیمار یا سرپرست قانونی وی انجام شود، مجازات ندارد. در ماده 497 قانون مجازات اسلامی بیان شده است که اگر پزشک برای نجات جان بیمار در مواقع ضروری رضایت از بیمار و سرپرست قانونی وی دریافت نکند، در قبال صدمه و تلف بیمار ضامن نیست. براساس ماده 496 قانون مجازات اسلامی، در صورتی که پزشک در درمان بیمار قصور انجام ندهد، ضامن نیست.

مرجع صالح رسیدگی به شکایت از پزشک

برای شکایت از پزشک در خصوص حرفه و شغل وی سه مرجع قانونی وجود دارد. دادسرای انتظامی پزشکی در سازمان نظام‌پزشکی به تخلفات پزشکی رسیدگی می‌کند. همچنین شورای حل اختلاف امور بهداشت و درمان نیز به قصور و جرایم پزشکی که دیه تخلفات پزشکی کمتر از پنج میلیون تومان است، رسیدگی می‌کند. مراجع قضایی نیز در خصوص جرایم ارتکابی پزشکان صالح به رسیدگی است.

وکیل متخصص جرایم پزشکی عدل آرا

ازآنجایی‌که طرح شکایت از پزشک باتوجه‌به قوانین و مقررات پزشکی نیاز به مشاوره با وکیل متخصص جرایم پزشکی دارد، بهترین اقدام قبل از طرح شکایت در مراجع صالح مانند دادسرای انتظامی پزشکی، شورای حل اختلاف امور بهداشت و درمان و مراجع قضایی، انتخاب وکیل جرایم پزشکی است. سؤالات حقوقی خود در مورد قصور پزشکی، جرایم پزشکی و تخلفات پزشکی را با وکیل جرایم پزشکی عدل آرا مطرح کنید تا در تمام مراحل رسیدگی همراه شما باشند.