وکیل دیوان عدالت اداری کیست و چه مشخصاتی دارد؟

وکیل دیوان عدالت اداری وکیل دادگستری است که در خصوص دعاوی قابل طرح در دیوان عدالت اداری تخصص و تجربه دارد. دیوان عدالت اداری مرجعی قضایی مستقر در شهر تهران که دارای شعب مختلفی از شعب بدوی، تجدیدنظر، اجرای احکام، هیات عمومی و هیات تخصصی است که به صورت تخصصی به دعاوی در دیوان عدالت اداری رسیدگی می‌کند. برای طرح شکایت غیر حضوری در دیوان عدالت اداری می‌توان از طریق سامانه ساجد اقدام کرد.

در این مقاله در مورد دعاوی قابل طرح در دیوان عدالت اداری و وظایف وکیل دیوان عدالت اداری پرداخته شده است.

دیوان عدالت اداری

براساس ماده 173 قانون اساسی، دیوان عدالت اداری مرجع صالح رسیدگی به شکایت مردم از تصمیمات و اقدامات اداری دستگاه‌ها و نهادهای دولتی است. دیوان عدالت اداری مسئول نظارت بر اجرای قوانین و مقررات در ادارات و تضمین اصل حاکمیت قانون و حقوق شهروندی است. قانون حاکم بر دیوان عدالت اداری، قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 است. مرکز اصلی دیوان عدالت اداری در شهر تهران است و در مراکز استان‌ها دفاتر اداری دیوان برای ثبت دادخواست شاکیان از دستگاه‌های دولتی و واحدهای اداری تشکیل شده است.

صلاحیت دیوان عدالت اداری

صلاحیت دیوان عدالت اداری شامل موارد ذیل است:

• رسیدگی به شکایات مردم از تصمیمات و اقدامات اداری
• رسیدگی به اعتراض از آرای قطعی هیات‌های رسیدگی تخلفات اداری
• رسیدگی به رای صادره از کمیسیون مالیاتی، کمیسیون ماده 100 شهرداری، هیات حل اختلاف کارگری
• رسیدگی به اعتراض قضات و اشخاص مشمول قانون مدیریت خدمات کشوری در خصوص تضییع حقوق استخدامی

شعب دیوان عدالت اداری

دیوان عدالت اداری از 53 شعبه بدوی، 21 شعبه تجدیدنظر و 7 شعبه اجرای احکام تشکیل شده است. هر شعبه بدوی یک رئیس یا دادرس علی البدل دارد که شعب بدوی دیوان با توجه به تخصص به دعاوی مربوطه رسیدگی و رای صادر می‌کند. رای بدوی در دیوان عدالت اداری قابل تجدیدنظر در شعب تجدیدنظر دیوان است. مهلت تجدیدنظر از رای بدوی دیوان عدالت اداری برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص خارج از کشور، دو ماه تعیین شده است. شعبه تجدیدنظر دیوان یک رئیس و دو مستشار دارد و نظر اکثریت ملاک صدور رای است.

طرف شکایت در دیوان عدالت اداری

با توجه به قانون طرف شکایت در شکایات مطرح شده در دیوان عدالت اداری باید دستگاه‌های دولتی شامل سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، شرکت ها و موسسات دولتی، شهرداری، سازمان تامین اجتماعی، نهادهای انقلابی و موسسات وابسته به آن است. بنابراین شکایت از شرکت‌های بخش خصوصی قابل طرح در دیوان عدالت اداری نیست.

شرایط ثبت شکایت در دیوان عدالت اداری

در صورتیکه شخص ذینفع در خصوص تصمیمات و اقدامات اجرایی دستگاه‌های دولتی، خواستار انجام امری است، ابتدا باید درخواست خود را به دستگاه اداری مربوط ارائه کند. دستگاه مربوطه باید درخواست را ثبت و به ذینفع رسید تحویل دهد. دستگاه دولتی مربوطه 3 ماه مهلت دارد به درخواست ذینفع، نفیا یا اثباتا پاسخ قطعی دهد. در صورتیکه دستگاه مربوطه درخواست را ثبت نکند و رسید به ذینفع تحویل ندهد و پاسخگوی درخواست ذینفع نباشد، تخلف اداری صورت گرفته است. بعد از اتمام مهلت قانونی ذینفع می‌تواند شکایت خود را از دستگاه مربوطه در دیوان عدالت اداری مطرح کند.

نحوه رسیدگی شکایات در دیوان عدالت اداری

در دیوان عدالت اداری به شکایت از تصمیمات و اقدامات اداری واحدهای دولتی و اعتراض به رای قطعی صادره از هیات، کمیسیون های اداری و شکایت در خصوص استخدام کارکنان دولت و نهادهای عمومی رسیدگی می‌شود. برای رسیدگی به شکایات از اقدامات اداری باید دادخواست به دیوان عدالت اداری ارائه شود. در صورتی که بعد از رسیدگی به شکایات، تضییع حقوق افراد در تصمیمات و اقدامات اداری مشخص شود، حکم مبنی یر نقض رای و لغو اثر اقدامات اداری صادر می‌شود. همچنین در پرونده‌هایی که دستور موقت صادر شده است، رسیدگی خارج از نوبت انجام می‌شود.

مهلت تجدیدنظر در دیوان عدالت اداری

برای تجدیدنظرخواهی از رای صادرشده در شعب بدوی دیوان عدالت اداری، باید دادخواست تجدید نظرخواهی توسط طرفین دعوا، وکیل، نماینده قانونی یا قائم مقام آنها مطرح شود. مهلت تجدید نظر از رای بدوی دیوان عدالت اداری برای اشخاص مقیم ایران بیست روز و برای اشخاص مقیم خارج دو ماه از تاریخ ابلاغ رای بدوی دیوان تعیین شده است.

دستور موقت در دیوان عدالت اداری

براساس ماده 34 و 40 قانون دیوان عدالت اداری در صورتی که شاکی ادعا کند که تا صدور رای قطعی از دیوان، تصمیمات و اقدامات اداری دستگاه طرف شکایت، باعث ایجاد خسارت به وی می‌شود، می‌تواند دستور موقت را از شعب دیوان درخواست کند. مهلت قانونی درخواست دستور موقت تا قبل از ختم رسیدگی در دیوان عدالت اداری است. ارائه درخواست صدور دستور موقت نیاز به پرداخت هزینه دادرسی نیست. شعبه دیوان با توجه به فوری و ضروری بودن موضوع، دستور موقت را صادر و کلیه اقدامات و تصمیمات اجرایی دستگاه مربوطه متوقف می‌شود. در صورت رد شکایت یا  صدور قرار ابطال، اسقاط و رد دادخواست، دستور موقت لغو می‌شود.

اجرای احکام در دیوان عدالت اداری

با رسیدگی شکایات در دیوان عدالت اداری برای احقاق حقوق شهروندان، بعد از صدور رای در دیوان عدالت اداری دستگاه های اجرایی موظف به اجرای فوری آرای دیوان عدالت اداری هستند. بنابراین برای نظارت بر اجرای احکام صادره از دیوان عدالت اداری شعبی از دیوان، اختصاص به اجرای احکام تشکیل شده است.

نحوه رسیدگی به اجرای حکم در دیوان عدالت اداری

بعد از ابلاغ رای به محکوم علیه توسط شعب دیوان عدالت اداری، پرونده و رای برای اجرا به شعبه اجرای احکام دیوان ارسال می‌شود. محکوم علیه یک ماه مهلت دارد حکم را کامل اجرا کند یا رضایت محکوم له را به شکل کتبی به واحد اجرای احکام دیوان ارائه کند. در صورت استنکاف محکوم علیه از اجرای حکم، به مجازات انفصال موقت از خدمات دولتی تا 5 سال و جبران خسارت وارد شده به محکوم له محکوم می‌شود.

اعاده دادرسی در دیوان عدالت اداری

قانونگذار در ماده 79 قانون تشکیلات و ایین دادرسی دیوان عدالت اداری، رسیدگی به رای خلاف بین شرع و قانون در دیوان عدالت اداری را بیان کرده است. در صورتی که رئیس قوه قضائیه یا رئیس دیوان، رأی قطعی صادر شده از شعب بدوی و تجدیدنظر دیوان را مخالف بین شرع یا قانون بداند، پرونده با دستور رئیس دیوان برای رسیدگی ماهوی مجدد به یکی از شعب دیوان فرستاده می‌شود تا رای مقتضی صادر شود. همچنین از رای قطعی صادر شده در شعب دیوان عدالت اداری می‌توان درخواست اعاده دادرسی کرد. در صورتیکه مصوبات، بخشنامه، آیین نامه و دستورالعمل های دستگاه های اجرایی مخالف شرع تشخیص داده شود، موضوع برای رسیدگی به شورای نگهبان ارجاع و تصمیم گیری می‌شود.

دعاوی سازمان تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری

مهمترین دعاوی تامین اجتماعی در دیوان عدالت اداری به شرح ذیل است:

• احتساب سوابق بیمه‌ای
• استرداد حق بیمه نظام وظیفه
• الزام به صدور حکم بازنشستگی، رسیدگی و اصلاح تاریخ بازنشستگی
• اخذ بیمه بیکاری، اخذ مستمری فرزندان دختر
• محاسبه 24 ماه خدمت طرح نیروی انسانی
• ابطال رای هیات تشخیص مطالبات سازمان تامین اجتماعی
• افزایش حقوق یا مستمری
• اجرای رای کمیسیون پزشکی
• اخذ غرامت بیمه

دعاوی شهرداری در دیوان عدالت اداری

مهمترین دعاوی شهرداری مطرح در دیوان عدالت اداری شامل موارد ذیل است:

• رسیدگی به رای صادره از کمیسیون ماده 100 قانون شهرداری
• رسیدگی به رای صادره از کمیسیون ماده 77 قانون شهرداری
• اعتراض به رای کمیسیون ماده 55 شهرداری تبصره 2 بند 20
• ابطال رای کمیسیون ماده 5 شهرداری
• الزام به صدور و تمدید پروانه ساخت
• اجرای مصوبات شورای شهر
• اعتراض به تراکم
• رسیدگی به تفکیک اراضی
• اجرای تصمیم کمیسیون توافقات شهرداری
• اعتراض به رای کمیسیون ماده 7 قانون توسعه فضای سبز شهری

دعاوی اراضی در دیوان عدالت اداری

مهمترین دعاوی اراضی مطرح در دیوان عدالت اداری به شرح ذیل است:

• اعتراض به اقدامات تملکی ماده 9 قانون زمین شهری
• اعتراض به تملک اراضی در طرح تعریض جاده ها
• مشخص کردن حریم املاک توسط وزارت راه
• مشخص کردن حریم رودخانه ها
• اقدامات تملکی
• ثبت املاک در لیست آثار ملی

دعاوی جهاد کشاورزی در دیوان عدالت اداری

مهمترین دعاوی جهاد کشاورزی مطرح در دیوان عدالت اداری به شرح ذیل است:

• شکایت در خصوص رای کمیسیون تشخیص باغات
• شکایت از رای کمیسیون ماده 31 قانون حفاظت و بهره برداری جنگل و مراتع

وکیل متخصص دیوان عدالت اداری عدل آرا

با توجه به پیچیدگی دعاوی مطرح شده در دیوان عدالت اداری به طرفیت دستگاه ها و نهادهای دولتی و اداری، انتخاب وکیل دیوان عدالت اداری در طرح شکایت در دیوان عدالت اداری مورد توجه قرار می گیرد. سوالات حقوقی خود در مورد دعاوی مطرح شده در دیوان عدالت اداری را با وکلای متخصص گروه حقوقی عدل آرا مطرح کنید تا با ارزیابی مدارک و مستندات پرونده، راهنمایی لازم را دریافت کنید.