وکیل ورشکستگی چه وظایفی دارد؟

وکیل ورشکستگی، وکیل دادگستری متخصص در دعاوی مربوط به امور ورشکستگی و تصفیه شرکت‌های تجاری است. با توجه به اینکه ورشکستگی از پیچیده‌ترین موضوعات شرکت‌های تجاری است، مشاوره و وکالت وکیل متخصص امور ورشکستگی مورد توجه قرار می گیرد.

در این مقاله در مورد انواع ورشکستگی و وظایف وکیل ورشکستگی در دعاوی ورشکستگی شرکت‌های تجاری پرداخته شده است.

تعریف ورشکستگی در قانون

ورشکستگی در قانون تجارت در ماده 412 تعریف شده است. براساس این قانون، در صورتیکه تاجر یا شرکت تجاری، توانایی پرداخت بدهی‌های شرکت را ندارد، تاجر ورشکسته محسوب می‌شود. حکم ورشکستگی تاجر، یکسال بعد از فوت وی نیز قابل صدور است.

دعاوی ورشکستگی

دعاوی مربوط به ورشکستگی مربوط به تاجر و شرکت تجاری است و کلیه قوانین و مقررات ورشکستگی در قانون تجارت در مورد تاجر و شرکت های تجاری در قانون تجارت اجرا می‌شود. یکی از تفاوت‌های مهم شرکت‌های تجاری و شرکت‌های مدنی این است که در شرکت‌های مدنی، شخص در صورت عدم توانایی در پرداخت بدهی‌های شرکت، می‌تواند دادخواست اعسار را در دادگاه صالح مطرح کند. اما ورشکستگی فقط مربوط به شرکت‌های تجاری و تجار قابل طرح است.

مدیر شرکت تجاری و ورشکستگی

در بحث ورشکستگی شرکت‌های تجاری، مدیر شرکت تجاری، تاجر محسوب نمی‌شود و در مواردی که براساس قانون تجارت، مدیر شرکت تجاری، تاجر باشد، قوانین و مقررات ورشکستگی در مورد آن اجرا می‌شود. برای آشنایی با بحث ورشکستگی شرکت‌های تجاری باید بدانیم تاجر، معاملات تجاری و شرکت‌های تجاری چیست؟

تاجر در قانون تجارت

براساس ماده یک قانون تجارت، شخصی که فعالیت اصلی وی، انجام فعالیت های تجاری است، تاجر محسوب می‌شود.

معاملات تجاری در قانون تجارت

قانونگذار در ماده دو قانون تجارت، معاملات تجاری را به شرح ذیل بیان کرده است:

• معاملات مربوط به خرید و فروش اموال منقول و اجاره مال منقول
• فعالیت‌های مربوط به متصدیان حمل و نقل دریایی، زمینی و هوایی
• کلیه فعالیت‌های حق العمل کاری، دلالی، عامل و فعالیت های خدماتی
• تاسیس کارخانجات
• کلیه فعالیت‌های مربوط به حراجی، نمایشگاه عمومی
• کلیه فعالیت صرافی و بانک‌ها
• انجام کلیه معاملات برواتی تجار و غیر تجار
• کلیه فعالیت‌های بیمه دریایی و غیردریایی
• کارخانجات ساخت کشتی و معاملات خرید و فروش کشتی

مصادیق معاملات تجاری

در قانون تجارت ماده 3 بیان شده است، در صورتیکه در فعالیت های تجاری یکی از طرفین تاجر باشد، مصادیق معاملات تجاری شامل کلیه معاملات تجار، کسبه، بانک و صرافی، معاملات تجاری تاجر یا غیر تاجر در فعالیت تجاری، کلیه معاملات کارگران و شاگردان تاجر در فعالیت تجاری است. همچنین براساس ماده 4 قانون تجارت، معاملات اموال غیر منقول شامل قانون تجارت نیست و براساس ماده 5 قانون تجارت، معاملات در زمینه فعالیت های تجاری از مقررات قانون تجارت، استفاده می کنند، مگر معاملاتی که تجاری نیست.

شرکت های تجاری در قانون تجارت

شرکت‌های تجاری، براساس ماده 20 قانون تجارت، شامل شرکت های سهامی عام و خاص، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت مختلط سهامی و غیرسهامی، شرکت تضامنی، نسبی و شرکت تعاونی است.

انواع ورشکستگی در قانون

انواع ورشکستگی در قانون تجارت به شرح ذیل است:

• ورشکستگی عادی: در این نوع ورشکستگی شخص تاجر مقصر نیست و ورشکستگی به دلیل اشتباه مالی در برنامه ریزی و بحران اقتصادی به وجود می‌آید.
• ورشکستگی به تقصیر: در این نوع ورشکستگی، مقصر اصلی تاجر است.
• ورشکستگی به تقلب: در این نوع ورشکستگی به دلیل تقلب و فریب تاجر صورت گرفته است.

دلایل ورشکستگی به تقلب

دلایل ورشکستگی به تقلب به شرح ذیل است:

• تاجر دفاتر تجاری را به عمد مخفی کند.
• تاجر دارایی و اموال خود را پنهان کند.
• تاجر معاملات صوری انجام دهد.
• ایجاد صورت دارایی فرضی و تقلبی برای طلبکار کردن شخص

دلایل ورشکستگی به تقصیر

دلایل ورشکستگی به تقصیر به شرح ذیل است:

• در صورتی که هزینه شخصی تاجر بالا است.
• در صورتی که تاجر بیشتر از سرمایه خود در معاملات تجاری هزینه کرده است.
• معاملاتی بالاتر یا پایین تر از ارزش روز برای تاخیر در ورشکستگی انجام دهد و با صادر کردن برات یا قرض کردن، وجهی به دست آورد.
• در صورتی که بعد از توقف، طلب طلبکاران را پرداخت کند.

اعلام ورشکستگی تاجر

تجار و شرکت‌های تجاری باید اعلام ورشکستگی کنند. بنابراین باید دادخواست ورشکستگی را در مرجع قضایی صالح مطرح کنند. اعلام ورشکستگی تجار و شرکت‌های تجاری متفاوت است. بعد از طرح دادخواست ورشکستگی، پرونده توسط کارشناس رسمی حسابداری بررسی و ارزیابی می‌شود. کلیه دفاتر و فعالیت‌های تجاری تاجر توسط کارشناس بررسی می‌شود. در صورتی که نتوان بدهی‌های طلبکاران را با اموال تاجر یا شرکت تجاری پرداخت کرد، حکم ورشکستگی توسط دادگاه صادر می‌شود.

اشخاص دارای حق اعلام ورشکستگی

قانونگذار در قانون تجارت، اشخاص دارای حق اعلام ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری را تعیین کرده است که به شرح ذیل است:

• تاجر براساس قانون سه روز از تاریخ توقف مهلت دارد، صورت اموال و دارایی شرکت، دفاتر تجاری، اسامی شرکای شرکت تجاری و محل اقامت شرکا را به مرجع صالح اعلام کند.
• در صورتی که تاجر اعلام ورشکستگی نکند، طلبکاران تاجر می توانند تقاضای ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری را از دادگاه درخواست کنند.
• دادستان می‌تواند به عنوان نماینده مدعی العموم، اعلام ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری را درخواست کند. در مواردی که ورشکستگی به تقصیر یا تقلب تاجر اتفاق افتد، جرم صورت گرفته و دادستان به عنوان نماینده مدعی العموم باید ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری را اعلام کند.

آثار اعلام ورشکستگی تاجر

• ممنوعیت در دخالت و تصرف تاجر و شرکت تجاری
• مشخص کردن مدیر تصفیه
• مشخص کردن طلبکاران تاجر و شرکت تجاری
• دخالت نکردن در دعوای شرکت تجاری
• دخالت نکردن در اموال و دارایی تاجر یا شرکت تجاری
• باطل شدن کلیه معاملات تجاری تاجر
• حال شدن دیون مدت دار و مطالبه دیون
• عدم تعقیب طلبکاران تاجر به صورت انفرادی
• تامین و تادیه مطالبات طلبکاران
• بی اعتباری تاجر و شرکت تجاری
• محرومیت از حقوق اجتماعی و سیاسی تاجر

مرجع صالح رسیدگی به ورشکستگی

در ورشکستگی به تقصیر و تقلب، دادگاه عمومی جزایی، مرجع صالح رسیدگی به ورشکستگی است. براساس صلاحیت محلی، مرجع صالح رسیدگی به ورشکستگی تاجر، محل اقامت تاجر و در ورشکستگی به تقلب، محل وقوع جرم صالح به رسیدگی است. تاجر ورشکسته می‌تواند در دادگاه صادرکننده حکم ورشکستگی، دادخواست اعاده اعتبار تاجر ورشکسته را مطرح کند.

ورشکستگی در رای وحدت رویه دیوان عالی کشور

در رای وحدت رویه شماره 763 دیوان عالی کشور، بیان شد، تاجر ورشکسته بعد از اعلام ورشکستگی باید صورت کلیه دارایی و اموال خود و دفاتر تجاری را به دادگاه تحویل دهد. در مواردی که تاجر صورت دارایی و دفاتر تجاری را به دادگاه ارائه ندهد، دلیلی بر عدم رسیدگی به دعوای ورشکستگی نیست و دادگاه موظف به رسیدگی است.

ورشکستگی و خسارت تاخیر تادیه

براساس رای وحدت رویه شماره 155 دیوان عالی کشور، طلبکاران بعد از تاریخ توقف تاجر و شرکت تجاری نمی‌توانند خسارت تاخیر تادیه را طلب کنند، حتی اگر طلب در قبال وثیقه باشد.

نقل و انتقال در ورشکستگی تاجر

براساس رای وحدت رویه شماره 561 دیوان عالی کشور، کلیه نقل و انتقالاتی که باعث ایجاد خسارت به طلبکاران تاجر یا شرکت تجاری شود، براساس ماده 423 قانون تجارت بعد از تاریخ توقف تاجر، باطل و بی اعتبار است.

وظایف وکیل ورشکستگی

• تنظیم انواع قرارداد تجار و شرکت‌های تجاری
• حفظ منافع تاجر و شرکت تجاری در دادگاه
• وصول مطالبات تاجر از طلبکاران
• بررسی و ارزیابی امور ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری
• مشاوره حقوقی قبل از اعلام ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری
• قبول وکالت در اعلام ورشکستگی
• دفاع از تاجر در ورشکستگی به تقلب و تقصیر تاجر
• افزایش اعتبار تاجر یا شرکت تجاری ورشکسته
• انجام کلیه فعالیت تجار و شرکت‌های تجاری

وکیل ورشکستگی عدل آرا

با توجه به قوانین و مقررات مربوط به ورشکستگی تاجر و شرکت های تجاری انتخاب وکیل متخصص امور ورشکستگی که بر قوانین، مقررات و تغییرات در قانون ورشکستگی تسلط و آگاهی کامل دارد، بهترین اقدام در حل پرونده‌های ورشکستگی تجار و شرکت های تجاری است. سوالات حقوقی خود در مورد ورشکستگی تاجر و شرکت تجاری را با وکلای متخصص گروه حقوقی عدل آرا مطرح کنید تا با بررسی و ارزیابی مدارک و مستندات پرونده، راهنمایی لازم را دریافت کنید.