مهمترین دعاوی کیفری چیست؟

دعاوی کیفری یکی از پیچیده ترین نوع دعاوی در سیستم قضایی ایران است. دعاوی کیفری به دلیل اینکه دارای جنبه های خصوصی و جنبه های عمومی است، در بسیاری از موارد در جرایم کیفری دادستان به عنوان مدعی العموم برای حفظ منافع جامعه باید اقدام کند. در پرونده های کیفری هر دو جنبه عمومی و خصوصی جرم باید مورد رسیدگی قرار گیرد. برای جرایم کیفری مجازات های سنگین مانند اعدام، شلاق و قطع عضو وجود دارد. بنابراین انتخاب وکیل دادگستری متخصص و با تجربه در پرونده های کیفری اهمیت زیادی دارد.

تعریف جرم در دعاوی کیفری

قانونگذار در ماده 2 قانون مجازات اسلامی، جرم را فعل یا ترک فعلی تعریف کرده که برای آن در قانون مجازات مشخص شده است. مجازات های جرایم کیفری شامل حدود، قصاص، دیات، تعزیرات و اقدامات تامینی و تربیتی است. با توجه به تعریف جرم در قانون مجازات اسلامی جرم دانستن هر عملی و مجازات آن باید بر طبق حکم قانون باشد. بنابراین بر طبق اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها هر فعل یا ترک فعلی باید بر طبق قانون جرم تلقی شود تا بتوان برای آن مجازات تعیین کرد. جرایم شامل جرایم قابل گذشت و جرایم غیرقابل گذشت است.

دعاوی کیفری

دعاوی کیفری مربوط به جرایمی است که شخص با رفتار مجرمانه و با قصد و نیت باعث صدمه و آسیب به دیگران می شود. در قانون برای پیشگیری از جرایم مجازاتهایی تعیین شده است. مهمترین جرایم کیفری شامل قتل، سرقت مسلحانه، قاچاق مواد مخدر، راهزنی و .. است. جرایم کیفری دارای ویژگیهای خاصی هستند. بنابراین در رسیدگی به دعاوی کیفری باید به نوع جرم نحوه ارتکاب جرم و میزان تعیین مجازات توجه شود. بنابراین اهمیت انتخاب وکیل دادگستری متخصص و باتجربه در زمینه انواع دعاوی کیفری، مورد توجه قرار گیرد.

انواع مجازات در دعاوی کیفری

قانونگذار در قانون مجازات اسلامی، جرم را فعل یا ترک فعلی بیان کرده که در قانون برای آن مجازات مشخص شده است. مجازات ها در قانون مجازات اسلامی شامل حبس، جزای نقدی، شلاق، پرداخت دیه، قصاص عضو، محرومیت از حقوق اجتماعی، اقدامات تامینی و تربیتی است. مجازات در دعاوی کیفری شامل موارد ذیل است:

-حدود: حد مجازاتی است که نوع، میزان، موجب و کیفیت اجرای آن بر طبق شرع مقدس مشخص شده است.

-قصاص: قصاص مجازاتی است که در جنایات عمدی بر نفس، منافع و اعضا تعیین شده است.ت غیرعمد بر نفس، منافع، اعضا و جنایات عمدی که قصاص ندارد، بر طبق قانون مشخص شده است.

-تعزیر: تعزیر مجازاتی است که شامل حد، قصاص، دیه است که بر طبق قانون در جرایمی مانند، محرمات شرعی یا نقض مقررات حکومتی اعمال می شود. مجازات های تعزیری شامل 8 درجه است.

انواع دعاوی کیفری

-جرایم علیه اموال و حقوق مالی اشخاص

-جرایم علیه حقوق معنوی اشخاص

-جرایم منافی عفت و اخلاق عمومی

-جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی

-جرایم و تخلفات رانندگی

-جرایم علیه حقوق و کیان خانواده

-هتک حرمت منازل و املاک دیگران

-جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص

-استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر

جرایم علیه اموال و حقوق مالی اشخاص

-ربا

-سرقت

-اخاذی، کلاشی

-کلاهبرداری

-خیانت در امانت

-تخریب عمدی اموال

جرایم علیه حقوق معنوی اشخاص

-توقیف غیرقانونی اشخاص

-آدم ربایی

-قوادی

-توهین، افترا

-تهدید و اکراه

جرایم منافی عفت و اخلاق عمومی

-زنا، لواط

-تفخیذ، مساحقه، قوادی

-ایذاء و مزاحمت برای بانوان

-رابطه نامشروع بدون علقه زوجیت

جرایم علیه امنیت داخلی یا خارجی

-محاربه و افساد فی الارض

-جاسوسی به نفع کشورهای دیگر

-توهین به مقامات کشوری و خارجی

-اهانت به مقدسات مذهبی و حکومت اسلامی

-جعل و تزویر، قلب سکه

-رشا و ارتشا

-تخریب اموال فرهنگی

جرایم و تخلفات رانندگی

-قتل و آسیب جسمانی ناشی از بی احتیاطی و بی مبالاتی و عدم مهارت یا عدم رعایت نظامات دولتی

-رانندگی بدون داشتن گواهی نامه رسمی، صدور گواهی نامه برای اشخاص بدون صلاحیت رانندگی

جرایم علیه حقوق و کیان خانواده

-سقط جنین

-فریب در ازدواج

-عدم ثبت واقعه ازدواج دائم

-ازدواج بدون علقه زوجیت

-هتک حرمت منازل و املاک دیگران

-تلاش برای تصرف و تملک املاک عمومی

-ورود و تصرف غیر قانونی با عنف و تهدید

جرایم علیه تمامیت جسمانی اشخاص

-قتل عمدی و غیرعمد

-ایراد صدمات، جراحات و آسیب های جسمانی

جرایم استفاده از مشروبات الکلی و مواد مخدر

-مصرف، اعتیاد، کاشت، نگهداری، خرید، فروش، قاچاق، مواد مخدر

-مصرف، ساختن، تهیه، خرید، فروش، حمل و عرضه مشروبات الکلی

حوزه های اصلی جرایم کیفری

مهمترین حوزه های جرایم کیفری شامل موارد ذیل است:

-جرایم مربوط به امور وکالت

-جرایم مربوط به کارشناسان و مترجمین رسمی

-جرایم ثبتی

-جرایم مربوط به نیروهای مسلح

-جرایم مربوط به خدمت سربازی

-جرایم مرتبط به ورود و خروج غیر قانونی از مرزهای کشور

-جرایم مرتبط به آموزش و تحقیقات

-جرایم مرتبط به ارتباط و مخابرات

-جرایم پولی و بانکی

-جرم صدور چک بلامحل

-جرایم مرتبط به تجارت

– جرایم مرتبط به دلالی

-جرایم مرتبط بهداشت و درمان و امور پزشکی

-جرایم مرتبط به کارکنان و کارگزاران دولتی

-جرایم مرتبط به راه و ترابری و حمل مسافر و کالا

-جرایم مرتبط به کار و تامین و اجتماعی

-جرایم مرتبط به امور بیمه

-جرایم مرتبط به صنایع و معادن

-جرایم مرتبط به مولفان ، نشریات ، ترجمه و تکثیر آثار

-جرایم مرتبط به میراث فرهنگی

-جرایم مرتبط به مطبوعات و احزاب

-جرایم مرتبط به امور زیست محیطی و زراعی و اراضی

-جرایم مرتبط به نفت، نیرو و انرژی

 -جرایم مرتبط به ازدواج و طلاق و خانواده

-جرایم مرتبط به ثبت احوال

-جرایم مرتبط به شکار و صید

-جرایم مالیاتی

-جرایم شهرداری

مهمترین جرایم کیفری

مهمترین جرایم کلاهبرداری در قانون مجازات اسلامی شامل موارد ذیل است:

کلاهبرداری

کلاهبرداری یکی از جرایمی است که حجم پرونده های ان در مرجع قضایی نسبت به جرایم دیگر بیشتر است. کلاهبرداری جرمی غیرقابل گذشت است. کلاهبرداری جرمی است که جنبه عمومی دارد که حتی با گذشت شاکی خصوصی برای ان مجازات تعیین شده است.

خیانت در امانت

در قانون برای جرم خیانت در امانت تعریفی تعیین نشده است. خیانت در امانت به معنای استفاده غیرقانونی ، تصاحب و از بین بردن عمدی مالی که به صورت امانت به شخص سپرده شده است. خیانت در امانت باید با سوء نیت و قصد ضرر مالی به شخص انجام شود تا جرم اتفاق بیفتد. بنابراین بر طبق قانون مجازات اسلامی برای جرم خیانت در امانت مجازات تعیین شده است.

سرقت

بر طبق ماده 197 قانون مجازات اسلامی ربودن مال دیگران به شکل پنهانی سرقت است و در قانون برای ان مجازات تعیین شده است.در بعضی موارد بر طبق قانون برای جرم سرقت حد تعیین شده است. مانند قطع انگشتان دست راست و پای چپ. در صورتی که سرقت شرایط سرقت حدی را نداشته، بر طبق قانون برای جرم سرقت مجازات حبس از یک تا 5 سال تعیین شده است.

جعل اسناد و استفاده از سند مجعول

جعل سند و استفاده از سند مجعول یکی از پیچیده ترین دعاوی کیفری در مرجع قضایی است. جعل سند شامل جعل مادی و جعل معنوی است. جعل سند عادی شامل تغییر شکل در ظاهر سند به وسیله بریدن، تراشیدن و جعل معنوی شامل تغییر نوشته های سند مانند تغییر تاریخ و مفاد اسناد است.

رسیدگی به دعاوی کیفری

مرجع صالح رسیدگی به دعاوی کیفری دادسرای عمومی و انقلاب محل وقوع جرم است. بر طبق ماده 22 قانون آیین دادرسی کیفری سال 1392 در حوزه های قضایی هر شهرستان دادسرای عمومی و انقلاب شهرستان است.همچنین در هر شهرستان دادسراهای عمومی و انقلاب به جرایم خاص و تخصصی رسیدگی می کند. بر طبق  ماده 25 قانون آیین دادرسی کیفری  دادسراهای تخصصی مانند دادسرای جرایم کارکنان دولت، جرایم امنیتی، جرایم امور پزشکی و دارویی، جرایم رایانه ای، جرایم اقتصادی و حقوق شهروندی با نظارت دادسرای شهرستان با تشخیص رئیس قوه قضائیه تشکیل می شود. در خصوص جرایم نظامی در دادسرای نظامی رسیدگی می شود.

مجازات حدود

بر طبق قانون برای جرایم ذیل مجازات حد تعیین شده است:

-زنا، لواط، تففیذ، مساحقه

-قوادی، قذف

-دشنام به پیامبر

-مصرف مسکر

-سرقت

-محاربه، بغی و افساد فی الارض

مجازات دیات

بر طبق قانون به جرایم ذیل دیات تعلق میگیرد:

-دیه نفس، دیه اعضا،

-قواعد دیه اعضا، قواعد عمومی دیه منافع

-دیه منافع، دیه جراحات

-دیه جنین، دیه جنایت بر میت

-قصاص نفس، قصاص عضو، اجرای قصاص

مجازات تعزیرات

بر طبق قانون به جرایم ذیل مجازات تعزیرات تعلق می گیرد:

-جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور

-هر نوع توهین به مقدسات اسلامی

-سوء قصد به مقامات سیاسی خارجی

-تهیه و ترویج سکه قلب، جعل و تزویر

-فرار محبوسین قانونی و اخفای مقصرین

-غصب عناوین و مشاغل

-تخریب اموال تاریخی و فرهنگی

-تقصیرات مقامات و مامورین دولتی

-ارتشا، ربا و کلاهبرداری

-تمرد نسبت به مأمورین دولت

-هتک حرمت اشخاص

-اجماع و تبانی برای ارتکاب جرم

-جرایم علیه اشخاص و اطفال

-جرائم ضد عفت و اخلاق عمومی

-جرایم ضد امنیت داخلی و خارجی کشور

-جرائم بر ضد حقوق و تکالیف خانوادگی

-قسم و شهادت دروغ و افشای سر

-سرقت و ربودن مال غیر

-تهدید و اکراه

-ورشکستگی

-خیانت در امانت

-تخریب و اتلاف اموال و حیوانات

-هتک حرمت منازل و املاک غیر

-افترا، توهین و هتک حرمت

-استفاده از مواد مخدر، مشروبات الکلی، قماربازی

-جرائم در تخلفات رانندگی

انواع دادگاه های رسیدگی کننده به جرایم کیفری

بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری دادگاههای رسیدگی کننده به جرایم کیفری به دسته های ذیل تقسیم می شوند:

-دادگاه کیفری یک

-دادگاه کیفری دو

-دادگاه انقلاب

-دادگاه اطفال و نوجوانان

-دادگاه نظامی

صلاحیت دادگاه کیفری یک

دادگاه های کیفری یک یکی از انواع دادگاههای کیفری است که در مرکز هر استان تشکیل و برطبق قانون آیین دادرسی کیفری به جرایم ذیل در این دادگاهها رسیدگی می شود:

-جرایم سلب حیات مانند زنا محصنه، لواط و قتل

-جرایم حبس ابد

-جرایمی که دیه مجازات قطع عضو یا جنایت عمدی بر جسم افراد به میزان یک دوم دیه کامل یا بیشتر از آن

-جرایم مربوط به مجازات تعزیری درجه سه و بالاتر

-جرایم سیاسی و مطبوعاتی

صلاحیت دادگاه کیفری دو

دادگاه کیفری دو توانایی رسیدگی به تمام جرایم ارتکابی را به جز جرایمی که صلاحیت رسیدگی آنها مشخص شده را دارا است و در حوزه قضایی هر شهرستان تشکیل می شود.

صلاحیت دادگاه نظامی

دادگاه نظامی صلاحیت رسیدگی به جرایم ارتکابی توسط نیروهای نظامی و انتظامی را در حین خدمت یا در زمان انجام وظیفه بر عهده دارد. به جرایم نظامی و انتظامی در دادگاه نظامی یک یا دو تهران رسیدگی می شود.

صلاحیت دادگاه انقلاب

یکی از مهمترین دادگاه های کیفری بر طبق ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری دادگاه انقلاب است. دادگاه انقلاب بر طبق ماده 294 قانون آیین دادرسی کیفری به جرایم خاصی رسیدگی می کند. جرایمی که در دادگاه انقلاب رسیدگی می شود به شرح ذیل است:

-مسائل مربوط به امنیت داخلی و خارجی

-موارد محاربه

-بغی

– تمامی جرایم مربوط به مواد مخدر و قاچاق اسلحه، مهمات و اقلام

– توهین به رهبران جمهوری اسلامی

-موارد خاص در صلاحیت دادگاه انقلاب

صلاحیت دادگاه اطفال و نوجوانان

دادگاه اطفال و نوجوانان به جرایم دو دسته افراد شامل اطفال و اشخاص کمتر از 18 سال رسیدگی می شود. بر طبق ماده 146 قانون مجازات اسلامی اشخاص نابالغ از مسئولیت کیفری معاف هستند. بنابراین بر طبق ماده 146 قانون مجازات برای اشخاص نابالغ مرتکب جرم اقدامات تامینی و تربیتی براساس قانون اعمال می شود. در خصوص جرایم اطفال و نوجوانان در دادگاه ویژه اطفال به صورت تخصصی تحقیق و بررسی و حکم صادر می شود. همچنین در بعضی موارد مشخص شده در مورد جرایم اطفال که در دادگاه کیفری بر طبق قانون آیین دادرسی کیفری یک رسیدگی میشود، باید تمام قوانین و مقررات مربوط به جرایم کیفری اطفال و نوجوانان رعایت شود.

وکیل دادگستری در دعاوی کیفری

وکیل دادگستری متخصص در دعاوی کیفری باید با انواع جرایم و نوع مجازات های جرم صورت گرفته آگاهی کامل داشته تا بتواند در مراحل رسیدگی به پرونده کیفری بتواند از موکل خود دفاع کند. وکیل دعاوی کیفری باید به تمام قوانین و مقررات وآیین دادرسی مدنی تسلط کافی داشته باشد.

خدمات کیفری وکیل دادگستری

بر طبق قانون و اصل برائت هیچ شخصی را نمی توان مجرم دانست مگر اینکه در قانون برای عمل انجام شده مجازات تعیین شده باشد. در قانون جرایم و مجازات ها مشخص شده است. بنابراین هر فردی که جرمی مرتکب شود، باید براساس قانون محاکمه و مجازات شود. مجازات تعیین شده برای جرایم شامل جریمه نقدی، اعدام و شلاق است. در بعضی موارد شرایطی وجود دارد که  می توان مجازات را تعلیق یا تعویق انداخت. همچنین در بسیاری از مواد بر طبق قانون مجازات اسلامی می توان با توجه به وضعیت مجرم و شرایط ارتکاب جرم از دادگاه تقاضای تخفیف در مجازات متهم را خواستار شد. بنابراین اهمیت انتخاب وکیل کیفری متخصص در دعاوی کیفری مشخص می شود.

نقش وکیل کیفری متخصص در دعاوی کیفری

وکیل کیفری متخصص و با تجربه در امور کیفری می تواند با دفاع و وکالت منطقی و بر طبق قانون روند رسیدگی به دعاوی کیفری را تغییر دهد. وکیل کیفری خوب و متخصص باید علاوه بر قوانین اصلی جرم ارتکاب یافته با مقررات و قوانین روز آشنایی داشته تا بتواند از این قوانین و مقررات برای دفاع از متهم استفاده کند.یکی از امتیازات وکالت دعاوی کیفری این است که هر شخص متهم می تواند با انتخاب وکیل تسخیری از خود دفاع کند. همچنین با انتخاب وکیل با تجربه می تواند برای جرم ارتکاب یافته تخفیف و تعویق مجازات را تقاضا کند. با توجه به اهمیت وکالت دعاوی کیفری قانونگذار در بعضی از جرایم مشخص شده در قانون داشتن وکیل تعیینی یا وکیل تسخیری را الزامی و اجباری اعلام کرده است.

اهمیت وکیل کیفری در دادگاه های کیفری

با توجه به جرایمی که در صلاحیت دادگاه های کیفری متفاوتی است ، انتخاب وکیل متخصص و با تجربه در خصوص انواع جرایم کیفری که در این زمینه پرونده های موفقی داشته اند، اهمیت زیادی دارد. بنابراین قبل از هر اقدام در پرونده های کیفری وکیل متخصص و با تجربه امور کیفری را انتخاب کنید تا در اینگونه پرونده ها با توجه به پیچیدگی روند رسیدگی به نتیجه موفقی دست یابید.

مراحل رسیدگی به شکایت کیفری در دادسرا

مراحل رسیدگی شکایت کیفری در دادسرا به شرح ذیل است:

-طرح شکایت و شروع تحقیقات

-رسیدگی ابتدایی دادگاه اولیه (دادگاه بدوی)

-رسیدگی تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر

وکیل متخصص کیفری عدل آرا

با توجه به پیچیدگی دعاوی کیفری، انتخاب وکیل متخصص و با تجربه دعاوی کیفری اهمیت زیادی دارد. بنابراین قبل از هر اقدام برای طرح دعاوی کیفری با وکیل متخصص دعاوی کیفری مشورت کنید. سوالات و مشکلات حقوقی، در مورد انواع دعاوی کیفری با وکلای متخصص و با تجربه گروه حقوقی عدل آرا مطرح کنید، تا در تمام مراحل دفاع در مراجع قضایی همراه شما باشند.