وکیل جرایم رایانه‌ای به چه مواردی می پردازد؟
وکیل جرایم رایانه‌ای در زمینه جرایم ارتکابی در حوزه رایانه و فضای مجازی با تسلط بر قوانین و مقررات، وکالت پرونده‌های جرایم رایانه‌ای را بر عهده می‌گیرد. وکیل جرایم رایانه‌ای در زمینه جرایم ارتکابی در فضای مجازی مانند دسترسی غیرمجاز، هک سامانه رایانه‌ای، انتشار محتوای مجرمانه، اخلال در نظام اقتصادی و کلاهبرداری اینترنتی فعالیت می‌کند. در این مقاله در مورد مجازات جرایم رایانه‌ای و وظایف وکیل جرایم رایانه‌ای پرداخته شده است.
جرایم رایانه‌ای
با پیشرفت ارتباطات و استفاده از اینترنت و فضای مجازی سودجویی افراد از رایانه، اینترنت و موبایل افزایش‌یافته است. قانون‌گذار در قانون مجازات اسلامی در خصوص جرایم ارتکابی در این حوزه جرم‌انگاری کرده و برای آن مجازات تعیین شده است؛ بنابراین هر عمل یا ترک عملی که به‌وسیله سامانه مخابراتی و رایانه در فضای مجازی انجام شود و در قانون برای آن مجازات تعیین شده، مشمول جرم رایانه‌ای است.
انواع جرایم رایانه‌ای
مهم‌ترین جرایم رایانه‌ای شامل موارد ذیل است:
- جرایم در زمینه محرمانگی داده و سامانه مخابراتی و رایانه‌ای
- جرایم مربوط به صحت و تمامیت سامانه و داده‌های مخابراتی و رایانه‌ای
- کلاهبرداری و سرقت رایانه‌ای
- جرایم مربوط به اخلاق و عفت عمومی
- جرایم مربوط به نشر اکاذیب و هتک حیثیت
- جرایم خرابکاری و جاسوس رایانه‌ای
جرایم رایانه‌ای دسترسی غیرمجاز
بر اساس ماده یک قانون جرایم رایانه‌ای، درصورتی‌که شخصی به داده‌های سامانه مخابراتی و رایانه‌ای که تحت رمزگذاری مورد حفاظت قرار گرفته، دسترسی غیرمجاز داشته باشد، به مجازات حبس از نود و یک روز تا یکسال یا جریمه نقدی پنج میلیون ریال تا بیست میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود.
جرایم رایانه‌ای شنود غیرمجاز
یکی از جرایم رایانه‌ای، شنود غیرمجاز است. درصورتی‌که شخصی محتواهای انتقال‌یافته در ارتباطات غیرعمومی که به‌وسیله سامانه رایانه‌ای و مخابراتی انتقال می‌یابند، شنود غیرمجاز انجام دهد، به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال یا جریمه نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود.
جاسوسی رایانه‌ای
بر اساس قانون جرایم رایانه‌ای، درصورتی‌که شخصی داده‌های سری مربوط به امنیت کشور را که به‌وسیله سامانه مخابراتی یا رایانه‌ای انتقال‌یافته یا ذخیره شده، بدون مجوز به آن دسترسی پیدا کند یا شنود غیرمجاز انجام دهد، به جرم جاسوسی رایانه‌ای محکوم می‌شود.
مجازات جاسوسی رایانه‌ای
مجازات جاسوسی رایانه‌ای حبس از یک تا سه سال یا جریمه نقدی از بیست میلیون ریال تا شصت میلیون ریال یا هر دو مجازات است. همچنین اگر داده‌های سامانه مخابراتی و رایانه‌ای را در اختیار افراد فاقد صلاحیت دسترسی قرار دهد، به مجازات حبس از دو تا ده سال و درصورتی‌که داده‌های سری را در اختیار اشخاص یا دولت‌های بیگانه قرار دهد، به مجازات حبس از پنج تا پانزده سال محکوم می‌شود.
جرائم جعل رایانه‌ای
جرایمی که در خصوص صحت و تمامیت داده و سامانه مخابراتی و رایانه‌ای ارتکاب باید، شامل جعل رایانه‌ای و جرم تخریب و اخلال در داده‌ها است. جرایم جعل رایانه‌ای به شرح ذیل است:
- زمانی که شخص درداده های سامانه مخابراتی و رایانه‌ای تغییرات غیرمجاز ایجاد کند.
- یا داده های قابل استناد را به شکل تقلبی ایجاد کند.
- درصورتی‌که داده‌ها و علائم موجود در کارت حافظه در سامانه رایانه‌ای و مخابراتی به‌صورت متقلبانه وارد شود.
- استفاده از داده و کارت‌های مجعول سامانه رایانه‌ای و مخابراتی
تخریب و اخلال درداده ها
یکی از جرایم جعل رایانه‌ای، تخریب و اخلال در داده‌های سامانه مخابراتی و رایانه‌ای است. درصورتی‌که شخصی داده‌های سامانه مخابراتی و رایانه‌ای را تخریب، حذف و مختل کند، به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال یا جریمه نقدی از ده میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می‌شود. همچنین هرگونه عملی که باعث انتقال، حذف، پخش، تخریب و دستکاری در داده‌های مخابراتی و رایانه‌ای به‌صورت غیرمجاز شود، در قانون برای آن مجازات تعیین شده است.
جرم سرقت رایانه‌ای
بر اساس ماده 12 قانون جرایم رایانه ای، سرقت رایانه ای زمانی ارتکاب می یابد که شخص داده ها و اطلاعات سامانه مخابراتی و رایانه ای را به شکل غیرمجاز سرقت کند.
جرم کلاهبرداری رایانه‌ای
جرم کلاهبرداری رایانه‌ای در ماده 13 قانون جرایم رایانه ای بیان شده است. در صورتیکه شخص از داده های مخابراتی و رایانه ای غیرمجاز استفاده کند و با انجام عمل متقلبانه باعث محو شدن، تغییر، وارد کردن داده و اطلاعات و اختلال در سامانه رایانه ای و مخابراتی با هدف تحصیل مال و سود برای خود یا دیگران شود، مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه ای شده است.
مجازات جرم کلاهبرداری رایانه‌ای
مرتکب جرم کلاهبرداری رایانه‌ای به مجازات حبس از یک سال تا پنج سال یا جریمه نقدی از بیست میلیون ریال تا صد میلیون ریال یا هر دو مجازات و رد مال محکوم می‌شود. همچنین بر اساس ماده 67 قانون تجارت الکترونیکی، در کلاهبرداری اینترنتی، مال کلاهبرداری شده نیز باید به صاحب آن رد شود.
جرم نشر اکاذیب و هتک حیثیت از طریق رایانه
بر اساس ماده 16 قانون جرایم رایانه ای، در صورتیکه شخص فیلم یا صدای دیگران را به وسیله سیستم رایانه ای یا مخابراتی تحریف یا تغییر دهد و سپس آن را منتشر کند و با توجه به آن باعث هتک حیثیت فرد شود، مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جریمه نقدی پنج میلیون ریال تا چهل میلیون ریال یا هردو مجازات در قانون تعیین شده است.
مجازات هتک حیثیت و نشر اکاذیب در جرایم رایانه‌ای
بر اساس ماده 17 قانون جرایم رایانه ای در صورتیکه شخصی صدا، فیلم و تصویر خانوادگی دیگران را بدون رضایت آنها پخش و در دسترس عموم قرار دهد و باعث هتک حیثیت و ضرر اشخاص شود، به مجازات حبس از نود و یک روز تا دو سال یا جریمه نقدی پنج میلیون ریال تا چهل و پنج میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم می شود. همچنین اگر شخص دیگری را به انتشار فیلم و عکس وی تهدید کند، حتی اگر آن را پخش نکند، جرم صورت گرفته است.
مصادیق جرایم رایانه‌ای
مصادیق جرایم رایانه‌ای به شرح ذیل است:
- منتشرکردن محتویات مستهجن و مبتذل
- هرگونه توهین به مقدسات مذهبی در فضای اینترنتی
- هرگونه مزاحمت اینترنتی
جرم انتشار محتویات مستهجن و مبتذل
درصورتی‌که شخصی محتویات شامل صحنه و تصاویر مستهجن و مبتذل را در فضای مجازی تولید، منتشر و معامله کند، به مجازات حبس و پرداخت جریمه نقدی یا هر دو مجازات محکوم می‌شود. همچنین اگر تمام شرایط لازم وجود داشته باشد، شخص به مجازات افساد فی‌الارض محکوم می‌شود.
جرم توهین به مقدسات مذهبی در فضای اینترنتی
اگر شخصی در فضای مجازی به مقدسات مذهبی، پیامبر اعظم، ائمه اطهار و هر نوع اعتقاد مذهبی توهین کند، جرم توهین به مقدسات مذهبی در فضای اینترنتی صورت‌گرفته است. توهین به مقدسات مذهبی در فضای مجازی به شکل نگارش، نوشته، صدای ضبط شده شامل الفاظ رکیک و تمسخر یا به شکل کاریکاتور باشد، مجازات حبس از یک سال تا پنج سال برای مرتکب جرم تعیین شده است.
جرم مزاحمت اینترنتی
هر گونه ارسال پیام بی‌مورد در فضای مجازی مانند تلگرام، واتس‌اپ و اینستاگرام مزاحمت اینترنتی نیست. همچنین هرگونه ارسال فیلم و عکس که باعث بی‌آبرویی افراد شود و هر رفتاری بر ضد آبرو، مال، جان و امنیت و آسایش دیگران انجام شود، جرم مزاحمت محسوب می‌شود. اگر موارد مذکور در فضای مجازی انجام شود، مزاحمت اینترنتی است و باتوجه‌به نوع مزاحمت به مجازات جرایم رایانه‌ای محکوم می‌شود.
مرجع صالح به رسیدگی جرائم رایانه‌ای
باتوجه‌به ماده 29 قانون جرایم رایانه ای، دادگاه محل وقوع جرم رایانه ای، مرجع صالح رسیدگی است. در صورتیکه در جرم رایانه ای، محل وقوع جرم مشخص نشود، دادسرای محل گزارش جرم، باید تحقیقات مقدماتی را انجام دهد و سپس دادگاه صالح رای را صادر می کند. با توجه به اهمیت جرایم رایانه ای، دادسرای ناحیه 31 در تهران به صورت تخصصی و ویژه در زمینه جرایم رایانه ای فعالیت می کند.
شرایط حفظ داده‌های رایانه‌ای در دادرسی
بر اساس ماده 669 قانون آیین دادرسی کیفری، داده های رایانه ای ذخیره شده برای تحقیق یا دادرسی حفظ می شوند. با توجه به اصل 25 قانون اساسی، هرگونه افشا، ضبط مکالمات تلفنی، افشای داده های مخابراتی و استراق سمع و تجسس ممنوع است مگر در مواردی که قانون تعیین کرده است. بنابراین داده های رایانه ای افراد را فقط براساس قانون می توان توقیف یا ضبط کرد. بنابراین با تشخیص بازپرس برای تحقیق و دادرسی، داده های رایانه ای ذخیره می شوند. مثال در صورت قتل در یک منطقه بازپرس دستور حفاظت از فیلم دوربین مداربسته اطراف محل وقوع قتل را صادر می کند.
مسئول حفاظت از داده‌های رایانه در تحقیق و دادرسی جرم
باتوجه‌به ماده 669 قانون آیین دادرسی کیفری در صورتی که کارمندان ادارات، ضابطین قضایی از دستور حفظ داده های رایانه ای امتناع کنند، مجرم هستند. در صورتیکه کارمندان دولتی جرم مذکور را مرتکب شوند، به مجازات خودداری از اجرای دستور مقام قضایی محکوم خواهند شد. اما اگر اشخاص عادی جرم مذکور را مرتکب شوند، مجازات حبس از نود و یک روز تا شش ماه و جریمه نقدی از پنج میلیون ریال تا ده میلیون ریال یا هر دو مجازات در قانون تعیین شده است.
موارد تفتیش از داده‌های رایانه‌ای و مخابراتی
تفتیش و توقیف داده‌های رایانه‌ای و مخابراتی باید بر اساس دستور مقام قضایی انجام شود. مقام قضایی درصورتی‌که دلایل قوی برای شناسایی متهم، کشف جرم و پیداکردن ادله و مدارک جرم وجود داشته، می‌تواند دستور توقیف و ضبط داده‌های مذکور را صادر کند.
وظایف وکیل جرایم رایانه‌ای
- مشاوره حقوقی و وکالت پرونده‌های جرایم رایانه‌ای و تهدیدات سایبری
- انجام اقدامات فنی در زمینه پیگیری و شناسایی جرم و مستندسازی ادله الکترونیکی
- بررسی و ارزیابی مدارک و مستندات لازم
- شرایط ضبط و توقیف داده‌های رایانه‌ای
وکیل جرایم رایانه‌ای عدل آرا
باتوجه‌به قوانین و مقررات جرایم رایانه‌ای قبل از هر اقدام در طرح شکایت در جرایم رایانه‌ای یا به‌عنوان متهم در جرایم رایانه‌ای از مشاوره و وکالت وکیل متخصص جرایم رایانه‌ای عدل آرا بهره‌مند شوید. سؤالات حقوقی خود در مورد جرایم رایانه‌ای را با وکیل جرایم سایبری عدل آرا مطرح کنید تا با بررسی مدارک و مستندات الکترونیکی، راهنمایی لازم را دریافت کنید.
دیدگاهتان را بنویسید